Hai algún tempo puden visitar o xacemento castrexo de Monte do Castro en
Ribadumia (Pontevedra). De toda a información que atopei na rede a mellor, máis
completa e prudente á pousadas.depo.es. É a que copio a continuación despois de
traducila.
Durante os meses de febreiro a marzo do ano 2011 un equipo de técnicos da
Deputación de Pontevedra e do Lapa-CSIC levou a cabo unha intervención arqueolóxica
no xacemento do Monte do Castro. (…)
A intervención dividiuse en dúas fases diferenciadas. En primeiro lugar,
unha escavación arqueolóxica para descubrir e valorar as posibles estruturas
existentes. En segundo lugar, procedeuse a consolidar e restaurar os restos
existentes.
Escavación arqueolóxica
Os obxectivos que
se buscaban ao suscitar a escavación foron os seguintes:
En primeiro lugar,
ampliar a caracterización do xacemento en términos arqueolóxicos, definindo o
seu grado e intensidade de ocupación, a súa profundidade temporal, a complexidade
estratigráfica e a cantidade e variedade de cultura material que o caracteriza.
Dado que o castro
estaba afectado por actividades extractivas, outro dos obxectivos era concretar
o estado de conservación das diferentes zonas do xacemento e definir as áreas
máis apropiadas para concentrar esforzos e rexeitar as que estaban máis
alteradas. Paralelamente,
buscábase dispoñer de datos suficientes para definir diferentes áreas de escavación
futuras, así como a secuencia na cal debíanse executar.
Os resultados da
intervención foron sorprendentes ao documentar tres sectores perfectamente
diferenciados que detallamos a continuación.
Sector Norte
Sector
habitacional, no que se escavaron na súa totalidade dúas cabanas, unha de
planta circular e a outra de planta ovalada (aínda que se identificaron tres
novas cabanas que non foron escavadas).
Na cabana circular,
coa súa entrada ao E, identificáronse os restos dun pavimento de xabre, un
buraco de poste con calzos, unha lareira construída con pedras e placas de arsila
e unha pedra afincada que puido ser utilizada como afiador.
Os materiais
recuperados permítennos datar o momento de ocupación desta cabana entre os
séculos II a. C. e I d. C.
Na cabana ovalada,
do mesmo xeito que na circular, tamén se identificaron os restos dun pavimento
de xabre, un buraco de poste e unha lareira construída con placas de arsila e
pedras delimitándola.
Do mesmo xeito que
na cabana anterior os materiais remítennos aos séculos II a. C.-I d. C.
Sector Central
Sector artesanal. É
a zona da escavación na que se identificou claramente a superposición de
estruturas.
Nun primeiro
momento escavouse unha cabana en pedra de planta máis ou menos circular cun
alpendre encostado (construído cun zócalo de pedra e adobe). Nel recuperamos
varios fragmentos de cerámica a medio moldear polo que é posible que este
espazo utilizouse como taller cerámico.
Sobre a cabana
anterior construíuse unha nova cabana, de planta ovalada, de menores dimensións
e cunha funcionalidade diferente, posiblemente relacionada con actividades metalúrxicas.
En relación con isto, recuperáronse unhas bágoas de bronce e dúas pezas dun
molde de fundición, que parecen apoiar a interpretación funcional desta
estrutura.
Os materiais
cerámicos recuperados no interior remítennos aos séculos II a. C. e I d. C.
Destaca a localización dun fragmento dunha sítula, caldero de bronce que se
utilizaba en cerimonias rituais.
Sector Sur
Sector
multifuncional. A diferenza dos outros sectores, nos que nos atopamos ante
unhas cabanas de formas redondas/ovaladas, estamos nun espazo máis amplo,
definido por unhas estruturas de muros rectilíneos, de grandes dimensións, que
se articulan a partir dunha escaleira de pedra.
Ademais, trátase
dun espazo que foi modificado/reorganizado en numerosas ocasións, cambiando notablemente
a súa aparencia, no que se identifican dous momentos diferentes.
Os materiais
cerámicos atopados son, na súa maioría, cerámicas de almacenaxe, tanto da época
castreña como ánforas romanas.
Ademais da cerámica
recuperamos numerosos fragmentos de muíños circulares (algúns deles
reutilizados nos muros) e de muíños de man. Destacan unha peza lítica decorada
e unha amarradoira ou cola de cabalo, que estaría incrustada nos muros e
serviría para amarrar o gando.
Coa información que
nos proporcionan os restos materiais, podemos interpretar este espazo como unha
zona multifuncional, que sería utilizada como almacén, celeiro e establo, no
que se desenvolveron diferentes tarefas da vida cotiá (moenda, coidado de
animais?).
Restauración
Como obxectivo principal
desta fase establecéronse as medidas de protección física dos restos arqueolóxicos
escavados. A prioridade foi garantir a conservación das estruturas arqueolóxicas;
para isto deseñamos diferentes solucións coherentes co seu estado de
conservación e coa información recolleita durante a escavación.
Así, esta fase
presentou diferentes niveis de intervención na zona escavada, desde o tapado provisional dos restos que foron
parcialmente escavados ou que presentaban problemas de estabilidade na súa
exposición á intemperie ata a consolidación dalgunhas das construcións escavadas.
Unha vez terminada
a fase de excavación doxacemento realizouse a diagnose do estado de
conservación das estruturas recuperadas para avaliar o seu estado e concretar o
proxecto de conservación e a posta en valor.
Tapado
O tapado das
estruturas ten un carácter provisional de protección e realizouse cubrindo a
superficie escavada cun material xeotextil que actuaba como membrana e, sobre
el, un reencho de grava e area que funcionaba como protección física das
estruturas e contribuía ao drenaxe natural do terreo, evitando modificar as
condicións hidrolóxicas e a acumulación de auga en determinados puntos, que
podía resultar nociva para a estabilidade das estruturas.
Limpeza
A limpeza das
estruturas realizouse empregando brochas e cepillos para eliminar a terra
acumulada tanto nas xuntas como no interior dos muros. Utilizouse igualmente, e
de forma controlada, un aspirador industrial para eliminar a terra depositada
nos lugares menos accesibles.
Drenaxes
Para facilitar a
drenaxe no interior das estruturas instalouse unha tubería de drenaxe enterrada
co fin de evitar a formación de cárcavas e a perda de compactación dos
depósitos que podían danar a estabilidade das estruturas.
Tamén se facilitou
a circulación do auga no sentido da pendente natural do terreo, para evitar que
se acumulase no interior das construcións, escavando ata gabias de drenaxe no
exterior das áreas intervidas.
Nos puntos de maior
profundidade, onde a pendente natural do terreo se xunta co perfil de escavación,
colocouse unha tripla capa de xeotextil, grava e area para facilitar a drenaxe
natural.
Consolidación
O seu obxectivo era
reforzar as estruturas e mellorar a coherencia e as propiedades mecánicas dos
materiais.
A consolidación dos
muros realizouse mediante o recho e, nos casos necesarios, a reposición de
morteiros de xunta.
Esta tarefa, que en
certo xeito modifica o aspecto dos muros, é fundamental e necesaria para poder
garantir a estabilidade destes elementos estructurales no seu estado residual e
xa modificado polas reformas da época, o paso do tempo, derrubos, o abandono e
o período de enterramento. O noso papel consistiu en facer o minimamente
necesario para aseguralos estructuralmente, como engadir o elemento cementante
que tiveron no momento en que esas construcións foron utilizadas pero que se
perdeu co paso do tempo.
A consolidación centrouse
prioritariamente nas filadas superiores dos muros que están parcialmente
desmanteladas e que son a parte máis vulnerable.
Restauración
Levouse a cabo algunha
reconstrución parcial buscando únicamente devolver a estabilidade estructural
ás construcións con problemas que puxesen en perigo a súa integridade ou,
nalgún caso, para facilitar a lectura daquelas parcialmente conservadas en
planta ou en alzado, repoñendo elementos que permitisen completar a
comprensión. Esta última actuación realízase baixo o criterio de mínima
intervención necesaria e únicamente cando exista a información ou os indicios
que nos permitan saber con seguridade a morfología da construción orixinal.
Evitamos en todo
caso as reconstrucións imaxinativas e, cando se engadiron filadas nos muros
orixinais, empregouse un elemento diferenciador, pequenas pezas de pizarra
serradas colocadas cunha separación de 10 cm na base das filadas engadidas, de
maneira que fosen reconocibles e que permitisen facer unha lectura clara para
distinguir o muro orixinal conservado da parte engadida.
Entradas
No hay comentarios:
Publicar un comentario